Gelijke beloning voor arbeid van gelijke waarde (equal pay) is een elementair beginsel binnen de arbeidsverhoudingen. Of het werk door een man of een vrouw wordt gedaan, mag niet tot een beloningsverschil leiden. Dat is in de wet vastgelegd, maar de praktijk blijkt toch iets weerbarstiger.
Waar staat uw organisatie?
Waar staat uw organisatie?
Mag u wel of niet oude loonstrookje opvragen? Is het een oplossing om functieverzwarende elementen extra te gaan belonen? Download de checklist ‘do’s & don’ts gelijke beloning’. Een handig hulpmiddel als u snel wilt weten waar uw organisatie staat op het gebied van equal pay!
Hoe groot is de loonkloof?
De cijfers over de loonkloof zijn niet eenduidig, en lopen uiteen van 5 tot 25 procent. Dit komt doordat in onderzoeken uiteenlopende gegevens en definities worden gebruikt.
Lees meer over onderzoek naar beloningsverschillen. Met praktijkvoorbeeld: de sector chemie.
Belangrijke vraag is wat precies onder verschil in beloning en gelijkwaardige arbeid wordt verstaan.
Gaat het, zoals vaak het geval blijkt, over het ongecorrigeerde beloningsverschil tussen mannen en vrouwen? Of is er gedetailleerd gecorrigeerd, bijvoorbeeld door kenmerken als functieniveau en -groep, opleiding, aantal jaren ervaring, leeftijd en deeltijdfactor in het onderzoek te betrekken? Wat dan overblijft, is het zogeheten onverklaarde beloningsverschil.
Uiteraard is zo’n verschil evenmin acceptabel. Maar veelal blijken cultuur en gedragselementen een rol te spelen, zoals de waarde die een medewerker aan salaris hecht ten opzichte van andere arbeidsvoorwaarden, de vraag of en hoe onderhandeld er wordt over het aanvangssalaris, en (de duur van eventuele) carrièreonderbrekingen. Factoren die moeilijk te kwantificeren zijn, maar niettemin een deel van de verklaring kunnen vormen. En waar u als werkgever zelf de nodige grip op heeft. Zie bijvoorbeeld Is uw beloningsbeleid wel eerlijk?
Bekijk de loonkloof top-werkvloer (de verhouding tussen salaris top en werkvloer) en de ongecorrigeerde loonkloof man-vrouw in het dashboard belonen van het AWVN-dataportaal.
Werk van gelijke waarde: de rol van functiewaardering en de cao
Een functiewaarderingssysteem is een geschikt instrument om te bepalen of functies van (nagenoeg) gelijke waarde zijn en in dezelfde loonschaal thuishoren. Een modern functiewaarderingssysteem is sekseneutraal, maar in de toepassing ervan kunnen niet-neutrale elementen insluipen die bijdragen aan ongerechtvaardigde beloningsverschillen. Bijvoorbeeld bij de indeling van de functies in de loonschalen. Bij de indeling in de trede of bij het al dan niet versneld doorlopen van treden, kunnen niet-neutrale overwegingen van invloed zijn die leiden tot een ongerechtvaardigd beloningsverschil. Het verdient aanbeveling om regelmatig na te gaan of de functiebeschrijvingen én de bijbehorende -waardering en koppeling met het beloningssysteem nog adequaat en neutraal zijn.
Beoordelings- en beloningssystemen die in een cao zijn vastgelegd, kunnen zo een dempend effect hebben op beloningsverschillen en gaat ongelijkheid tegen. Het arbeidsvoorwaardenoverleg kan dus een belangrijke functie hebben in het tegengaan van ongelijke beloning voor gelijk werk.
Drie tips om gelijke beloning te bevorderen
Meer op deze site over equal pay
Richtlijn loontransparantie aangenomen
Wat kunt u als werkgever nu al doen?
Beloningsverschil blijkt geval van discriminatie
Blog arbeidsrecht
We hadden eigenlijk een groter verschil verwacht
Beloningsonderzoek bij Gasunie
Lessen uit onderzoeken naar equal pay
Cijfers gaan soms eigen leven leiden
Gelijke kansen op de werkvloer voor m/v
Podcast Jong AWVN
Is uw beloningsbeleid wel eerlijk?
Blog beloningsexpert Karin Panman
Wetgeving? Sympathiek maar geen goed idee
In 2021 is een initiatiefwetsvoorstel gelijke beloning mannen en vrouwen ingediend. Onderdeel ervan is dat grote bedrijven periodiek salarisgegevens moeten overleggen om aan te tonen gelijk te belonen. Organisaties die daarin niet slagen, krijgen te maken met vergaande maatregelen. Gezien de complexiteit van het vraagstuk en de onduidelijkheid over de omvang van het probleem, vindt AWVN wetgeving niet passend. AWVN vindt de intentie goed, maar zet vraagtekens bij de effectiviteit ervan. Meer winst is te behalen op de werkvloer en/of sectorniveau.
Lees meer over het standpunt van AWVN, VNO-NCW en MKB-Nederland.
Equal pay day
Equal pay day
Equal pay day markeert het aantal dagen dat vrouwen de rest van het jaar nog moeten werken om gemiddeld hetzelfde te verdienen als mannen. In Nederland viel deze dag in 2022 op 14 november, in 2021 was dat op 11 november. Daaraan is te zien dat beloningsverschillen afnemen, zij het langzaam.
De eerste Dag van de Gelijke Beloning werd georganiseerd in 2006. Dat was op 24 oktober.
Gelijke beloning: de meerwaarde van een AWVN-onderzoek
AWVN beschikt over een van de meest uitgebreide beloningsdatabases van Nederland, de Beloningsmonitor. Daarin zijn de beloningsgegevens van meer dan 225.000 werknemers verzameld, zowel formele (cao-)salarissen als daadwerkelijk betaalde salarissen. De gegevens zijn gekoppeld aan functiegroepen die verfijnd zijn naar functiezwaarte, waardoor een gedetailleerd beeld van vergelijkbare functies ontstaat. Met deze gegevens kan AWVN de beloningsverschillen bij bedrijven en bedrijfstakken precies in kaart brengen.
Het beloningsteam van AWVN doet geregeld (econometrisch) onderzoek bij ondernemingen naar verschillen in beloning tussen mannen en vrouwen. Als die er zijn en de hoogte ervan is bepaald, analyseren we hoe die te verklaren zijn. Vervolgens onderzoeken de AWVN-beloningsexperts in samenspraak met de organisatie welke maatregelen beloningsverschillen in de toekomst kunnen voorkomen, en hoe eventuele actuele verschillen te corrigeren zijn.
Lees meer over de dienstverlening op het gebied van gelijke beloning.
Equal pay: de AWVN-experts
